1.      V 1995 – dzięki szybkiej informacji uczniów, uratowanie przed rozbiciem na tłuczeń drogowy 5-tonowego głazu narzutowego, leżącego na lewym brzegu Drwinki. Decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody z 30 I 1997 głaz – czerwony granit alandzki – został uznany za pomnik przyrody, „unikat w południowym regionie Polski, ze względu na duże rozmiary, rodzaj skały, o szczególnym znaczeniu naukowym, dydaktycznym i estetycznym”.

2.      1996 – uczniowie z Klubu Błękitnego Kciuka SP nr 116 uczestniczą w programie badawczym „Twoja rzeka” (zorg. przez Ośrodek Edukacji Ojcowskiego Parku Narodowego). Zanim uzyskają dane na temat stanu wody i organizmów występujących w Drwince, sami stają się królikami doświadczalnymi: podczas obserwacji mikroskopowych biolog, mgr Aleksandra Litwin, doznaje wstrząsu alergicznego (pomocy udziela pogotowie ratunkowe), uczeń-alergik ma typowe objawy alergiczne, uczeń bez alergii – podobne. W rezultacie badań uczniowie stwierdzili, że w wodach Drwinki żyją głównie kiełże, gatunek typowy dla ścieków.

3.      1997 – członkowie Klubu Błękitnego Kciuka w ramach I Forum Ekologicznego Szkół Dzielnicy XII, zorganizowanego przez SP nr 116, współtworzą „Mapę dzikich wysypisk śmieci w rejonie szkół Dzielnicy XII” i nanoszą wysypiska w dolinie Drwinki.

4.      1998 – „Mapa dzikich wysypisk...” zostaje przekazana przez uczestników II Forum Zakładowi Gospodarki Komunalnej, który część wysypisk (poza Drwinką) usuwa.

5.      III 2000, III 2001 – uczniowie SP nr 116 i Gimnazjum nr 31 budują budki lęgowe dla ptaków i z pomocą ornitologów z Małopolskiego Towarzystwa Ornitologicznego wieszają je w lasku nad Drwinką.

6.      IV-VI 2002 – członkowie Koła Ekologiczno-Krajoznawczego im. E. Romera w Gimnazjum nr 31 w K-wie prowadzą prace badawcze w ramach programu „Skarbce”, (zorg. przez Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w K-wie). Powstaje opracowanie „Skarbiec rzeki Drwinki”, obejmujący historię tego obszaru, stan i zanieczyszczenie środowiska naturalnego.

7.      12 X 2002 – prof. Stefan W. Alexandrowicz z PAU dokonuje na oczach uczniów ekspertyzy geologicznej stukilogramowego granitu, znalezionego przy ul. Spółdzielców 8: granit alandzki, głaz polodowcowy.

8.      23 IV 2003 członkowie KEK występują do radnej Marii A. Hołuj z Rady Dzielnicy XII m. Krakowa z petycją w sprawie ochrony doliny Drwinki. Załączają materiały: „Skarbiec rzeki Drwinki” oraz artykuł „Czy Drwinka może ożyć?” z propozycją publikacji w piśmie „Dwunastka”.

9.      25 VI 2003 – Wojewódzki Konserwator Przyrody informuje, że wniosek o uznanie jako pomnika przyrody graba zwyczajnego, rosnącego przy ul. Szpakowej 3 (opracowany przez młodzież w ramach programu „Skarbce”), znalazł pozytywne rozwiązanie: „Obiekt wpisano do ewidencji projektowanych pomników przyrody województwa małopolskiego pod pozycją 25”.

10.  26 VI 2003 – dr Tadeusz Zając z IOP PAN przedstawia opinię nt ochrony doliny Drwinki, podkreślając istotne walory przyrodnicze tego miejsca.

11.  5 VII 2003 – RD XII m. Krakowa podejmuje uchwałę w sprawie ratowania doliny Drwinki. Wystosowano pisma do Straży Miejskiej, Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska i Zarządu Gospodarki Komunalnej w kwestiach poruszonych przez uczniów:

·        Na os. Piski Wielkie, przy ul. Czajna, z zakładu garbarskiego wycieka solanka – piękny starodrzew olchowy zamiera.

·        Z kilku ubojni zwierząt na os. Piski Wielkie, przy ul. Mokrej, spływają do rz. Drwinki: krew i gnojowica.

·        Garbarnie w tymże rejonie wypuszczają do środowiska sole chromu (stosowane do garbowania skór) i sól kuchenną (używaną do konserwacji skór surowych).

·        Przy ul. Facimiech, w okolicy bloku nr 18, powstało „dzikie” wysypisko gruzu –  zasypywana jest terasa doliny rzeki Drwinki, przez co zmniejsza się szerokość koryta, a wraz z nim pomniejsza się przepływ w przypadku wód powodziowych.

·        Na terenie ośrodku sportowego – korty tenisowe – na os. Na Kozłówce, nad lewym brzegu Drwinki, stosowana jest niezbadana żrąca substancja chwastobójcza. Ze względu na silnie zasadowy odczyn wody i gleby w pobliżu kortów (pH=10!) istnieje podejrzenie, że jest to wapno gaszone.

12.  8 IX 2003 – brak rezultatów ww interwencji. Uczniowie biorą udział w sesji RD XII, która podjęła dalsze uchwały w sprawie ochrony doliny Drwinki i przeznaczyła na ten cel 2.8 tys. zł. Młodzież rozpoczyna zbieranie podpisów mieszkańców pod petycją do prezydenta miasta Krakowa, przeprowadza wśród nich ankietę na temat „Jak wypoczywamy?”, prowadzi „sprzątanie świata” wokół doliny Drwinki oraz sporządza dokumentację fotograficzną tego terenu. „Wiadomości” drukują artykuł uczniów „Czy Drwinka może ożyć?” i propagują sprawę petycji.

13.  3 XII 2003 – radna RM Krakowa Barbara Bubula (PiS) występuje z interpelacją do prezydenta Krakowa „w sprawie ochrony doliny Drwinki oraz urządzenia zieleni w formie parku nadrzecznego”. Młodzież Gimnazjum nr 31 z udziałem Leszka Kwietnia, Przewodniczącego Wspólnoty Mieszkańców ul. Facimiech 18, przeprowadza akcję informacyjną pod UM i wraz z uczniami SP nr 123 i 27 przysłuchuje się obradom Rady Miasta. Złożona zostaje petycje do Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego.

14. 4 XII 2003 – po prasowej zapowiedzi pracownika ZGK w „Dzienniku Polskim” Gimnazjum nr 31 wysyła pismo do ZGK z prośbą o zaniechanie umocnienia brzegów Drwinki płytami betonowo-ażurowymi i zastąpienia ich materiałami naturalnymi (np. kołkami faszynowymi).

15.  8 XII 2003 – w rezultacie ww pisma Instytut Ochrony Przyrody PAN wniósł sprawę na forum Wojewódzkiej Komisji Ochrony Przyrody, która decyzją wojewody małopolskiego zablokuje wszelkie inicjatywy na terenie doliny Drwinki, ponieważ „posiada ona ciekawą i unikalną w tej części kraju formę rzeźby terenu, jak również zachowała cenną w skali miasta szatę roślinną (dojrzałe olsy i łęgi nadrzeczne)”. Sprawę pozytywnie zaopiniował przewodniczący Komisji prof. Witkowski.

16.  Od połowy grudnia służby miejskie prowadzą prace w okolicy ul. Facimiech 18, w miejscu nie kontrolowanego zrzutu ścieków do Drwinki. Leszek Kwiecień stwierdza radykalną poprawę stanu wody, ustąpił też fetor.

17.  23 XII 2003 – w odpowiedzi na petycję w sprawie Drwinki, zastępca prezydenta m. Krakowa Tadeusz Trzmiel informuje, że utworzenie parku nad Drwinką „może nastąpić po zakończeniu przynajmniej dwóch realizowanych obecnie parków miejskich”. Zapewnia, że „będą prowadzone kontrole w zakresie gospodarki ściekowej w tym rejonie”.

18.  23 II 2004 – patrol uczniowski stwierdza, że w pobliżu ul. Wielickiej położono na odcinku ok. 35 m płyty betonowo-ażurowe.

19.  02 03 2004 – Leszek Kwiecień z poparciem Gimnazjum nr 31 pisze kolejne pismo interwencyjne:

·        poprawa stanu wody Drwinki po penetracji kolektora przy ul. Spółdzielców 15,

·        oczyszczenie przez ZGK części potoku ze śmieci,

·        obecność w Drwince ścieków ze szpitala i pralni grożą epidemią,

·        obawa, że ścieki z kolektora budowanego przy ul. Podedworze trafią do Drwinki,

·        protest przeciw dalszemu wykładaniu koryta Drwinki płytami betonowymi.

20.  Patrol uczniowski w dniu 08 III 04 r. stwierdza: służby miejskie usuwają dzikie wysypiska z koryta Drwinki, brzegi rzeki umacniane są faszyną.

21.  06 V 2004 patrol uczniowski zgłasza, że „prawobrzeżna (dawna) część koryta Drwinki została zasypana, a strumień poprowadzono nowo wykopanym korytem”. Stało się to mimo przekazania przed Gimnazjum nr 31 ZKG opinii dr. Tadusza Zająca z PAN, mówiącej o tym, że naturalne ukształtowanie form doliny Drwinki – bardzo rzadkie w mieście – jest szczególnie ważnym walorem lasku nad Drwinką.

22.  27 V 2004 – uczniowie aktualizują badania chemiczne wody Drwinki. Wyniki potwierdzają stan zanieczyszczeń opisywany przez Leszka Kwietnia w korespondencji z Wydziałem Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska UM K-wa: do Drwinki spływają ścieki z ze szpitala w Prokocimiu oraz nielegalnej pralni (obecność soli amonu, chlorków, krwinek, wody utlenionej).

23.  O1 VI 2004 r. reprezentacja koła ekologiczno-krajoznawczego wraz z opiekunem i radną RD XII Marią A. Hołuj przedstawiają problemy ochrony Drwinki wicemarszałkowi województwa małopolskiego Andrzejowie Sasule.

24.  30 VI 2004 r. Dyrekcja, Grono Pedagogiczne i uczniowie Gimnazjum nr 31 piszą pismo do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska Marii Wojnar: „Ponieważ działania uczniów, prowadzone ze Wspólnotą Mieszkańców Facimiech 18 i Radą Dzielnicy XII, nie doprowadziły do ukrócenia procederu zanieczyszczania wody Drwinki, zwracamy się z prośbą o przeprowadzenie czynności kontrolnych”. Prośbę popierają reprezentujący WM i RD XII Leszek Kwiecień i Maria A. Hołuj.

25.  25 VIII 2004 ww strony wystosowały pismo do dyrektora ZGK Krzysztofa Kowala w sprawie zachowanie naturalnego przebiegu koryta rzeki Drwinki.

Argumenty przemawiające za ochroną doliny Drwinki

1.      Obszar cenny przyrodniczo, zarówno pod względem przyrody ożywionej, jak i nieożywionej

2.      Ważny fragment pierścienia zieleni otaczającego Kraków.

3.      Teren lęgowy ok. trzydziestu gatunków ptaków.

4.      Rejon występowanie gatunków objętych ochroną prawną:

a.       rośliny: kruszyna pospolita;

b.      ptaki: dzięcioł zielony, dzięcioł duży, sokół pustułka, sokół wędrowny, sowa uszata, sowa pójdźka, pliszka siwa, kwiczoł, sikora modra, sikora bogatka, pierwiosnek.

5.      Znawcy przedmiotu – dr Tadeusz Zając z IOP PAN oraz leśnik Andrzej F. Felger i Marcin Krzyżański z Małopolskiego Towarzystwa Ornitologicznego – oprócz zasobów przyrodniczych podkreślają postępującą degradację środowiska Drwinki: ponadklasowy ściek, wymarcie traszki grzebieniastej, traszki zwyczajnej i innych płazów, rozbicie kilku granitów alandzkich.

6.      Dolina Drwinki figuruje w „Studium uwarunkowań w kierunku zagospodarowania przestrzennego miasta Krakowa” jako „park rzeczny” oraz zajmuje ósme miejsce na „Liście rankingowej tworzenia terenów miejskich” jako „park Drwinka”. Jeśli degradacja tego terenu nie zostanie natychmiast wstrzymana, nie będzie już co chronić.

7.      Z ankiety przeprowadzonej przez uczniów Gimnazjum nr 31 nt „Jak wypoczywamy?”, (181 wypowiedzi) wynika, że zielony niezabudowany teren doliny Drwinki jest bardzo potrzebny mieszkańcom os. Na Kozłówce:

a.       41% mieszkańców najczęściej odpoczywa przed telewizorem, w domu;

b.      76% ankietowanych uważa, że w pobliżu brakuje terenów spacerowych;

c.       56% odczuwa uciążliwość wynikającą z dużego zagęszczenia mieszkańców;

d.      96% źle ocenia stan środowiska doliny Drwinki;

e.       99% sądzi, że okolice Drwinki należy przeznaczyć na miejsce wypoczynku dla mieszkańców.

8.      Środowisko wychowawcze os. Na Kozłówce wymaga poszerzenia bazy rekreacyjnej.

9.      Dolina Drwinki mogłaby się stać „żywym laboratorium” dla pobliskich placówek oświatowych i miejscem godnego odpoczynku dla ludzi starszych.

Rezultaty działań na rzecz ochrony doliny Drwinki

·        stwierdzenie źródeł skażenia wody Drwinki przez Wydział Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej UM K-wa;

·        usunięcie części dzikich wysypisk śmieci przez ZGK i umocnienie brzegów kołkami faszynowymi zamiast płytami ażurowymi;

·        zbudowanie mostku na wysokości ul. Facimiech;

·        ukaranie osoby nielegalnie wysypującej gruz do Drwinki;

·        nagłośnienie sprawy w lokalnym środowisku i mediach („Wiadomości”, „Dwunastka”, radio Kraków, radio Wanda, „Dziennik Polski”);

·        opracowanie przez Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody strony internetowej, poświęconej dolinie Drwinki (www.tnrop.most.org.pl);

·        przeznaczenie przez UM K-wa sumy 100 tys. zł na utworzenie parku nad Drwinką;

·        „Park rzeczny Drwinka” – praca magisterska Tomasza Antosiewicza na Wydziale Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej, zawierająca projekt parku, przekazana do wkorzystania WOŚiGK UM K-wa.

oprac. mgr Lidia Bączek

opiekun Koła Ekologiczno-Krajoznawczego im. E. Romera

w Gimnazjum nr 31 w Krakowie